در سده‌هاي پنجم تا سوم پيش از ميلاد تبريز يكي از شهرهاي پر جمعيت آن دوران بشمار ميرفته‌است. شهر داراي دروازه‌هاي متعددي بوده و بيش از ۳۰۰ كاروانسراي در آن جاي داشته‌است. به لحاظ استقرار آن در منطقه جغرافيايي خاص شهر پي در پي دستخوش حوادث طبيعي مانند زلزله گشته‌است و همچنين به عنوان بزرگ‌ترين شهر نزديك به ارمنستان و روم شرقي آن زمان هميشه مورد تاخت و تاز دشمنان شمالي و شمال شرقي قرار گرفته‌است. بدين علت با وجود قدمت كهن آن اكثر آثار تاريخي آن از بين رفته‌است. تبريز يكي از بااهمييت ترين مراكز بازرگاني آن دوران بوده و به‌عنوان پل ارتباطي بين شرق و غرب اهمييت فراواني داشته‌است. مردمان آن از ديرباز به كار بازرگاني اشتغال داشتند و اين فرهنگ تا كنون نگهداري شده‌است.

ابن حوقل در۳۶۷ و ابن مسكويه در ۴۲۱ و ناصر خسرو در ۴۳۸ تبريز را بزرگ‌ترين و آبادترين شهر آذربايجان مي‌خوانند.^{[نياز به ذكر منبع]}

در سال ۶۱۸ لشكر مغول به پشت دروازه‌هاي تبريز مي‌رسند، اما تدبير بزرگان شهر تبريز را از حمله مغولان مصون نگه مي‌دارد و مردم تبريز با بذل مال شهر را از كشتار و ويراني رها مي‌سازند. اين اتفاق سه بار تكرار مي‌شود و در هر سه بار مردم متمول تبريز همان روش را به كار مي‌بندند تا اين كه در سال ۶۳۸ هجري قمري مغول‌ها به سراسر آذربايجان چيره مي‌شوند.برخي از ايلخانيان مغول تبريز را پايتخت خود قرار مي‌دهند كه در زمان غازان خان تبريز شكوه ويژه‌اي مي‌يابد. يكي از اثرهاي معماري اين دوره، شنب غازان خان تبريز با ابهت تاريخي اش چشم‌ها را خيره مي‌سازد، خواجه رشيدالدين فضل‌الله وزير ايلخانيان ربع رشيدي را بنياد مي‌نهد كه در زمان خود عظيم‌ترين مركز علمي و فرهنگي به شمار مي‌رود و از آن همه مجد و عظمت اينك ويرانه‌هاي از برج‌هاي ربع رشيدي در ميان محله‌اي باقي مانده‌است.

نمايي از شهر تبريز

تبريز اولين پايتخت ايران جديد در دوره صفويه شد .نزديكي تبريز به مرز ايران و عثماني موجب شد كه اين شهر در برابر تهديدات عثماني آسيب پذير شود به طوريكه جندين بار به تصرف عثمانيان درآمد تا اينكه شاه طهماسب صفوي تصميم به انتقال پايتخت به قزوين گرفت. تبريز در دوره قاجار لقب تاريخي دارالسلطنه را گرفت و وليعهدهاي متعدد سلسله قاجار در اين شهر اقامت مي‌گزيدند.

ما در اين مورد جوابي قانع كننده را خواستاريم

 

گؤنده ر     بؤلوم لر: